Hoeveel verschil zou er normaal moeten zijn tussen systolische en diastolische drukken? Wat kan ervoor zorgen dat ze te ver van elkaar of te dicht bij elkaar zijn? Welke andere symptomen kan een dergelijke afwijking veroorzaken?
Het verschil tussen systolische en diastolische druk staat bekend als de polsdruk . (Als dit niet logisch is, raadpleeg dan een ander antwoord van mij waar ik de betekenis van de verschillende componenten van bloeddruk heb uitgelegd.) Er is geen 'normaal' of 'zou moeten' dat goed wordt gedefinieerd hier. Desondanks kan er nogal wat worden gezegd.
Wat zorgt ervoor dat ze ... ver uit elkaar liggen? *
Leeftijd
Op populatieniveau is de grootste factor de leeftijd. Met toenemende leeftijd neemt de polsdruk toe, soms dramatisch.
Rekenkundig komt dit doordat de diastolische druk piekt rond de leeftijd van 55 jaar en zich daarna vertoont, terwijl de systolische druk gedurende het hele leven blijft toenemen (zie Franklin, 1997).
Fysiologisch komt dit doordat de grote bloedvaten de neiging hebben om met de leeftijd te "verstijven" tot verkalking. Als het hart er dus bloed in pompt (systole), zijn ze niet bijzonder elastisch, dus de diameter neemt niet veel toe. Het resultaat is een hogere systolische druk. Evenzo, in de periode van diastole wanneer de stroom lager is, kaatsen de slagaders niet zo krachtig terug naar een kleinere diameter als jonge bloedvaten, dus de druk daalt. Het is gebruikelijk bij 80-plussers om een bloeddruk te zien zoals 180/60. Ik heb nog nooit zo'n druk bij een jong persoon gezien.
Valvulaire ziekte
Dit is het deel met een duidelijk fysiologisch verband dat medische scholen en bestuursexamens leuk vinden om op te hameren. Aortaklepinsufficiëntie (ook bekend als aorta-insufficiëntie) is de primaire hartklepaandoening die gepaard gaat met een verhoogde polsdruk. Dat komt omdat de incompetente aortaklep een deel van het bloed tijdens de diastole terug in de linker hartkamer laat stromen. Als de aorta toegang heeft tot het ventrikel terwijl het ontspant tijdens de diastole, fungeert het ventrikel als een drukval, wat resulteert in lagere systemische drukken tijdens die fase, waardoor de polsdruk toeneemt.
Het omgekeerde hiervan is aortastenose, een klep die tijdens de systole onvoldoende bloed doorlaat. Omdat de stroom minder is, verandert het pompende ventrikel de druk in de systemische circulatie niet zo veel als normaal.
Deze fysiologietekst legt de klep goed uit. pathologie in meer detail.
Polsdruk als voorspeller van hart- en vaatziekten
Er is uitgebreide literatuur over de kwestie van of polsdruk een (semi-) onafhankelijke risicofactor is voor hart- en vaatziekten, naast de systolische of diastolische bloeddruk alleen. Ik geef hieronder een paar referenties. Het resultaat is dat de relatie tussen polsdruk en risico gecompliceerd en sterk leeftijdsafhankelijk is. Een hoge polsdruk kan een betere voorspeller zijn van cardiovasculaire gebeurtenissen dan de systolische bloeddruk zelf bij ouderen.
* "ook" verwijderd omdat dit gewoon niet goed gedefinieerd is.
Franklin SS, Gustin W 4th, Wong ND, Larson MG, Weber MA, Kannel WB, Levy D. Hemodynamische patronen van leeftijdsgerelateerde veranderingen in bloeddruk. De Framingham Heart Study. Circulation. 1997 Jul 1; 96 (1): 308-15.
Vaccarino V, Berger AK, Abramson J, Black HR, Setaro JF, Davey JA, Krumholz HM. Polsdruk en risico op cardiovasculaire gebeurtenissen bij het programma voor systolische hypertensie bij ouderen. Am J Cardiol. 1 nov. 2001; 88 (9): 980-6.
Franklin SS, Khan SA, Wong ND, Larson MG, Levy D. Circulation. 1999 27 juli; 100 (4): 354-60. Is polsdruk nuttig bij het voorspellen van het risico op coronaire hartziekten? De Framingham-hartstudie.
Pastor-Barriuso R, Banegas JR, Damián J, Appel LJ, Guallar E. Systolische bloeddruk, diastolische bloeddruk , en polsdruk: een evaluatie van hun gezamenlijke effect op sterfte. Ann Intern Med. 4 november 2003; 139 (9): 731-9.